εκδ. Ίδρυμα Γουλανδρή- Χορν, Αθήνα 1984,σελ. 111-115
Στην
Ορθόδοξη παράδοση η άμεση δράση του παρακλήτου μέσα στη Χριστιανική
κοινότητα είν' εντυπωσιακά φανερή σε δύο «πνευματοφόρες» μορφές· τούς
γέροντες ή πνευματικούς πατέρες και τους δια Χριστόν σαλούς.
Ο γέροντας, γνωστός στα ελληνικά ως «γέρων» και
στα ρωσικά ως «στάρετς» δεν είναι ανάγκη να είναι οπωσδήποτε
ηλικιωμένος, αλλά να είναι σοφός ως προς την εμπειρία του για την θεία
αλήθεια και ευλογημένος με την χάρη της «πνευματικής πατρότητας», με το
χάρισμα να καθοδηγεί άλλους στην Οδό. Αυτό που προσφέρει στα πνευματικά
του παιδιά δεν είναι κυρίως ηθικές οδηγίες ή ένας κανόνας ζωής, αλλά μία
προσωπική σχέση. «Ένας στάρετς», λέει ο Dostoevsky, « είν ' αυτός που
παίρνει τη ψυχή σου, τη θέλησή σου μέσα στη δική του ψυχή και θέληση».
Οι μαθητές του π. Ζαχαρία συνήθιζαν να λένε γι' αυτόν: «Ήταν σαν να
κρατούσε τις καρδιές μας μέσα στα χέρια του».
Ο στάρετς είναι ο άνθρωπος της εσωτερικής
ησυχίας που δίπλα του μπορούν χιλιάδες να βρουν σωτηρία. Το ’γιο Πνεύμα
του έχει δώσει, σαν καρπό της προσευχής του και της άρνησης του εαυτού
του, το δώρο της διόρασης ή διάκρισης που τον κάνει ικανό να διαβάζει τα
μυστικά στις καρδιές των ανθρώπων· κι έτσι απαντάει, όχι μόνο στις
ερωτήσεις που οι άλλοι του θέτουν, αλλά επίσης στις ερωτήσεις- συχνά
πολύ πιο θεμελιώδεις- που ούτε καν είχαν σκεφτεί να ρωτήσουν. Σε
συνδυασμό με το δώρο της διόρασης έχει και το δώρο της πνευματικής
θεραπείας, τη δύναμη ν' αποκαθιστά τις ψυχές των ανθρώπων και μερικές
φορές και τα σώματά τους. Αυτή την πνευματική θεραπεία την παρέχει όχι
μόνο με τα συμβουλευτικά του λόγια αλλά και με την σιωπή του και με την
ίδια την παρουσία του. Όσο σημαντική μπορεί να είναι η συμβουλή του,
πολύ πιο σημαντική είναι η μεσολαβητική του προσευχή. Ολοκληρώνει τα
παιδιά του με το να προσεύχεται διαρκώς γι' αυτά, με το να δέχεται τις
χαρές και τις λύπες τους σαν να ήταν δικές του, με το να παίρνει στους
ώμους του το φορτίο της ενοχής τους ή της ανησυχίας τους. Κανείς δεν
μπορεί να είναι στάρετς, αν δεν προσεύχεται επίμονα για τους άλλους.